Đề xuất xóa khoảng 10.000 tỉ đồng nợ thuế: Ưu ái tỷ lệ kèo nhà cái nhà nước

Bộ Tài chính vừa đề xuất xóa nợ thuế cho một số đối tượng với số tiền khoảng 10.000 tỉ đồng. Ngoài ra, bộ này cũng đề xuất bổ sung vào khoản 4 điều 65Luật Quản lý thuếtheo hướng xóa nợ cho các trường hợp: Doanh nghiệp (tỷ lệ kèo nhà cái) nhà nước sắp xếp lại theo quy định có số nợ thuế lớn hơn hoặc bằng vốn chủ sở hữu nhà nước tại tỷ lệ kèo nhà cái; tỷ lệ kèo nhà cái nhà nước đã thực hiện cổ phần hóa nhưng nợ thuế chưa được trừ vào vốn nhà nước tại tỷ lệ kèo nhà cái khi chuyển đổi sở hữu.

Coi chừng tiêu cực

Theo đại diện Bộ Tài chính, tỷ lệ kèo nhà cái muốn được xóa nợ thuế phải đạt một trong các tiêu chí: tỷ lệ kèo nhà cái cung ứng hàng hóa, dịch vụ được thanh toán bằng vốn ngân sách hoặc có nguồn từ ngân sách nhưng chưa được nhà nước thanh toán nên không có nguồn để nộp thuế trước ngày 1-1-2015; tỷ lệ kèo nhà cái có đối tác bị phá sản hoặc hủy hợp đồng dẫn đến không có nguồn để trả nợ thuế; tỷ lệ kèo nhà cái đã bỏ kinh doanh, giải thể, phá sản...

Minh họa: KHỀU

Đề xuất trên xuất phát từ thực tếcơ quan thuếđã áp dụng nhiều biện pháp thu hồi tiền thuế nợ đọng nhưng không được bởi có nhiều trường hợp không xác minh được đối tượng để thu thuế. Mặt khác, những năm qua, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế tháo gỡ khó khăn chongười nộp thuếthông qua việc gia hạn,miễn giảm thuếmột số sắc thuế. “Chưa có cơ chế xử lý đối với tiền phạt chậm nộp thuế là vấn đề tồn đọng lớn của luật” - vị này giải thích về việc đề xuất sửa nội dung trong luật.

Tuy vậy, nhiều ý kiến băn khoăn việc Bộ Tài chính chỉ ưu ái cho một số đối tượng sẽ tạo ra sự bất bình đẳng và nảy sinh tiêu cực. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, nhận định: “Việc xóa nợ dựa trên những tiêu chí không rõ ràng. Chưa biết các tỷ lệ kèo nhà cái có được lợi từ việc xóa nợ hay không nhưng có thể đối tượng hưởng lợi trước chính là những người quyết định tỷ lệ kèo nhà cái được xóa nợ hay không? Đây là cơ hội sinh ra cơ chế xin - cho”. Mặt khác, theo ông Tuấn, chính sách này có thể tạo kẽ hở cũng như động lực cho tỷ lệ kèo nhà cái không thua lỗ tận dụng để hạch toán thua lỗ.

Chuyên gia kinh tế cao cấpLê Đăng Doanhđề nghị cần có sự giám sát chặt chẽ nếu thực thi quyết định này, nhất là các vấn đề: nguồn gốc thua lỗ về cả lý do chủ quan và khách quan, trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra thua lỗ. “Làm được điều này mới bảo đảm công bằng giữa các tỷ lệ kèo nhà cái, xác định đúng đối tượng và hạn chế tiêu cực” - ông Doanh nói.

Tạo tâm lý ỷ lại

Một chuyên gia từng làm việc tại Bộ Tài chính cho rằng chính sách trên sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn cho tỷ lệ kèo nhà cái, giảm gánh nặng cho cơ quan thuế bởi thời gian qua, nền kinh tế rất khó khăn, nhiều tỷ lệ kèo nhà cái lâm vào tình trạng điêu đứng. Hơn nữa, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các khoản nợ khó thu là do tỷ lệ kèo nhà cáilàm ăn thua lỗđã bỏ kinh doanh, giải thể, phá sản. “Đối với những tỷ lệ kèo nhà cái này, việc xóa nợ hay không thực chất ít có ý nghĩa bởi họ đãngừng kinh doanhrồi. Về phía nhà nước thì việc tìm ra người nộp không dễ. Như vậy, khoản nợ cứ treo ở đó nên cần có cơ chế để giải quyết” - vị chuyên gia phân tích.

Tuy nhiên, chính sách này có thể tạo tiền lệ xấu khi tỷ lệ kèo nhà cái có tâm lý trông chờ vào việc khi thua lỗ hoặc phá sản có thể “trút” được nợ thuế. “tỷ lệ kèo nhà cái có thể ngừng kinh doanh và tìm đường thành lập tỷ lệ kèo nhà cái khác trong khi không phải chịu trách nhiệm về khoản nợ cũ. Như vậy, vừa làm giảm sức chiến đấu của tỷ lệ kèo nhà cái, tạo điều kiện và tâm lý không tuân thủ việc thực hiệnnghĩa vụ thuế; vừa gây thất thungân sách nhà nước” - một chuyên gia lo ngại.

Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn cho rằng chính sách này tạo cơ chế khuyến khích ngược. “Những người chậm nộp tiền thuế lại được thưởng thêm, cũng có nghĩa là tỷ lệ kèo nhà cái chấp hành thuế tốt thì bị phạt. Như thế là rất vô lý. Kinh doanh thua lỗ là quy luật của thị trường và tỷ lệ kèo nhà cái nào cũng phải chấp nhận. Do đó, không thể lấy lý do thua lỗ để nhà nước phải xóa nợ thuế cho tỷ lệ kèo nhà cái” - ông Tuấn bày tỏ.